Tầm gửi là một loài cây ký sinh trên thân các cây khác để sống. Trong đông y, người ta cho biết cây tầm gởi có nhiều tác dụng để chữa bệnh và đã mang đến hiệu quả tốt. Vậy cây tầm gửi là gì, cây tầm gửi chữa bệnh gì ? hãy cùng chúng tôi khám phá bài viết đưới đây để hiểu rõ hơn về loại ký sinh này nhé!
Cây tầm gửi là cây gì?
Tầm gửi thuộc họ tầm gửi hay họ Tằm gửi hoặc họ Chùm gửi (danh pháp khoa học: Loranthaceae). Tầm gửi là loại cây sống ký sinh trên thân cây khác. Chúng có là xanh để tự quang hợp và bộ rễ sống bám chặt vào vỏ thân cây chủ để sinh trưởng. Có ba loài sinh sống trên mặt đất là Nuytsia floribunda – cây giáng sinh của Australia, Atkinsonia ligustrina – một loài cây bụi rất hiếm của dãy núi Blue tại Australia và một loài ở Trung và Nam Mỹ là Gaiadendron punctatum.
Tầm gửi có thân gỗ, giòn, cành có thể chia đốt, không có lông đến lông tơ. Lá đơn, nguyên, mọc đối hoặc chụm ba ( ít khi giảm thành vảy hoặc không có lá ), phiến lá hình mác đến oval, gân lá hình lông chim hoặc song song. Không có lá kèm.
Tầm gửi có hoa lưỡng tính hoặc đơn tính. Cụm hoa dạng xim, bông, chùm, tán mọc ở kẽ lá bắc (hai lá bắc hợp sinh trông giống như một đài phụ bên ngoài đài hoa). Bao hoa có đài, tràng phân biệt hoặc tiêu giảm chỉ còn lại một loại (thường tràng tiêu giảm chỉ còn là vành nhỏ hoặc không còn). Hầu hết hạt của các loại tầm gửi đều được phủ bởi 1 lớp chất lỏng sền sệt trên bề mặt,điều này cho phép chúng bám được trên cây chủ.
Tầm gửi sống ký sinh nên hút chất dinh dưỡng của cây chủ và thậm chí giết chết cây chủ. Chúng thường xuất hiện ở những nơi chim muông để lại… chất thải. Tầm gửi có tốc độ phát tán rất nhanh. Quả của một số loài tầm gửi chín sẽ nổ tung và bắn các hạt đi xa tới 15m. Các hạt bám vào các cây khác, nảy mầm và bắt đầu một chu trình sống mới.
Cây tầm gửi chữa bệnh gì?
Theo y học cổ truyền, mỗi loại tầm gửi lại có một công dụng khác nhau. Dưới đây là một số loại cây tầm gửi với những tác dụng riêng của nó:
Tầm gửi trên cây gạo: Có tác dụng trong việc hỗ trợ điều trị bệnh sỏi thận, sỏi bàng quang, sỏi đường tiết niệu, làm thuốc hỗ trợ điều trị viêm cầu thận, tốt cho những bệnh nhân mắc bệnh xương khớp, phong tê thấp, bệnh hậu sản ở phụ nữ sau sinh.
Tầm gửi trên cây ngái: Có tác dụng bổ can thận, mạch gân xương, an thai, lợi sữa. Giải độc, tăng cường chức năng Gan, Thận – Mát, thanh lọc cơ thể, giúp ăn ngon, dễ ngủ. Tăng cường sức khỏe cho người mệt mỏi, gầy yếu. Ở phụ nữ sau sinh: giúp tăng tiết sữa, ngoài ra còn có tác dụng điều trị chứng hậu sản mòn. (Chữa hậu sản, tăng tiết sữa và làm mát sữa). Tăng thể lực cho người mệt mỏi, gây thèm ăn, dễ ngủ, tiêu phù.
Tầm gửi trên cây dâu tằm: có tác dụng trừ phong thấp, bổ can thận. Khi kết hợp loại tầm gửi này với các thang thuốc nam khác sẽ tạo nên những bài thuốc dùng tốt nhất cho người cao tuổi trong lúc giao mùa từ nóng sang lạnh, thu sang đông.
Tầm gửi trên cây chanh: dùng trị các chứng ho khan, ho gió, ho có đờm đặc. Khi dùng thường cũng sao chế như tang ký sinh, có thể phối hợp với các vị trị ho khác như trần bì, tang bạch bì, xạ can, mạch môn… dưới dạng thuốc sắc, siro hay viên ngậm.
Tầm gửi cây na, cây mít: còn dùng trị bệnh sốt rét hoặc chứng “hàn nhiệt vãng lai”, tức bệnh có lúc sốt, lúc rét. Có thể phối hợp với thanh hao, sài hồ, hoàng cầm, thảo quả, binh lang…
Tầm gửi trên cây cúc tần: cho hạt là vị thuốc thỏ ty tử tác dụng bổ thận tráng dương, chữa di tinh, liệt dương, tiểu dầm…
Tầm gửi cây dẻ: có tác dụng trị thấp khớp, viêm họng, các bệnh dị ứng, bệnh ngoài da.
Tầm gửi cây xoan: có tác dụng trong việc chữa bệnh đường ruột, kiết lỵ, táo bón.
Ý nghĩa cây tầm gửi trong tình yêu
Trong tình yêu, tầm gửi được mệnh danh là phương thuốc trường sinh cho tình yêu đôi lứa. Nhiều người quan niệm, nếu hôn nhau dưới nhành cây này, tình yêu đôi lứa sẽ hạnh phúc mãi mãi.
Ý nghĩa của cây tầm gửi trong tình yêu bắt nguồn từ huyền thoại Bắc Âu: Nếu đôi nam nữa nào hôn nhau dưới nhành cây tầm gửi trước cửa nhà, tình yêu của họ sẽ kèo dài mãi mãi. Sự tích cây tầm gửi bắt nguồn từ câu chuyện thần thoại về vị thần mặt trời mùa hạ tên Balder. Vị thần này một lần nằm mơ thấy mình sẽ bị chết. Cậu bé Balder bèn kể lại cho mẹ là nữ thần Frigga – vị thần của tình yêu và sắc đẹp.
Thần Frigga sau khi nghe xong đã quá lo sợ, nghĩ rằng giấc mơ có thể là một điềm báo, nên bà cầu xin tất cả vạn vật trên Trái đất hãy bảo vệ Balder. Bà nguyền rằng, nếu Balder chết đi tất cả mọi vật cũng sẽ phải chết theo. Từ đó, thần Balder lớn lên và miễn nhiễm với bất kỳ cây cỏ gì mọc lên từ mặt đất mà các trẻ con cùng dùng để ném vào cậu. Tuy thế, một trong số kẻ thù của Balder là Loki đã tìm ra kẽ hở trong lời nguyền của nữ thần Frigga – chính là cây tầm gửi.
Sở dĩ cây tầm gửi không bao giờ mọc lên từ đất mà luôn sống ký sinh nhờ cây khác nên không bị ảnh hưởng lời nguyền của nữ thần Frigga. Biết như vậy, Loki đã dùng thân cây tầm gửi làm thành mũi tên, lừa người em bị mù Holder dùng mũi tên ấy bắn vào Balder. Chính mũi tên ấy đã hạ sát Balder. Ba ngày trôi qua, tất cả vạn vật trên thế gian tìm đủ mọi cách để cứu Balder nhưng đều thất bại.
Sau cùng, chính những giọt nước mắt than khóc của bà mẹ Frigga khóc than con trai mình đã làm cho những trái tầm gửi chuyển từ màu đỏ sang trắng và đem sinh mạng Balder quay trở lại. Vì quá vui mừng, nữ thần Frigga đã lấy lại tiếng xấu của cây tầm gửi và bà đã hôn tất cả những ai bước dưới cây tầm gửi, để tạ ơn cứu mạng con bà.
Cũng từ huyền thoại trên mà người phương tây có quan niệm treo cây tầm gửi trước cửa nhà trong mỗi dịp Noel. Các cặp đôi yêu nhau cũng bắt đầu hôn nhau dưới nhành tầm gửi với quan niệm rằng: nữ thần Frigga đã chứng kiến và bảo vệ tình yêu của họ mãi mãi.
Cây tầm gửi mang đến nhiều tác dụng chữa bệnh, tuy nhiên những cây tầm gửi ký sinh trên các thân cây lim, trúc đào, thông thiên,… thì mọi người không nên dùng vì nó mang trong mình độc tính nguy hiểm. Hi vọng với bài viết: cây tầm gửi là gì, cây tầm gửi chữa bệnh gì ? mang đến bạn đọc những thông tin hữu ích, hiểu rõ hơn về loại cây ký sinh này.
